Việt Nam là một trong những quốc gia hiếm hoi trên thế giới đã chính thức triển khai Mô hình CAB (Nhóm tư vấn hỗ trợ cộng đồng nâng cao chất lượng dịch vụ phòng chống HIV/AIDS) thông qua việc Ban hành Quyết định 237/QĐ-AIDS ngày 13/10/2021 hướng dẫn triển khai mô hình nhóm cộng đồng hỗ trợ nâng cao chất lượng dịch vụ phòng chống HIV/AIDS tại cơ sở y tế, dưới sự hỗ trợ của Cục Phòng chống HIV/AIDS.
Ông Minesh P Shah - Cố vấn trưởng Y tế Văn phòng Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) tại Việt Nam đã nhấn mạnh như vậy khi phát biểu tại Hội nghị thường niên nhóm tư vấn và hỗ trợ khách hàng, do Dự án Tăng cường hỗ trợ kỹ thuật phòng, chống HIV/AIDS tại Việt Nam (EPIC) phối hợp với Văn phòng CDC Hoa Kỳ tại Việt Nam và Tổ chức BIDMC tổ chức ngày 7-8/9 tại Đà Nẵng.
Việt Nam là một trong những quốc gia đi đầu
Mô hình CAB là một sáng kiến tại ra cơ chế để cộng đồng và xã hội đóng góp ý kiến cho chương trình phòng chống HIV/AIDS, đặc biệt là các dịch vụ hỗ trợ như: điều trị HIV/AIDS, các chính sách của chương trình để cải thiện các dịch vụ này để ngày một tốt hơn, đúng với tiêu chí lấy khách hàng làm trung tâm…
[CAB: Tác nhân thay đổi tích cực các nỗ lực ứng phó với dịch HIV của VN]
Hiện nhóm CAB đang có tổng cộng 81 thành viên (bao gồm chính thức và dự bị), hỗ trợ hơn 41 cơ sở y tế trải dài tại 6 tỉnh (Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, Long An, Thái Nguyên, Hải Phòng, Hà Nội).
Phát biểu tại hội nghị, ông Minesh P Shah nhấn mạnh CAB là một trong những nhóm cộng đồng quan trọng đóng góp vào việc cải thiện dịch vụ liên quan đến công tác phòng chống HIV/AIDS. CAB là minh chứng cho sự phối hợp giữa Chính phủ, cơ quan y tế và các tổ chức cộng đồng để cải thiện các dịch vụ dự phòng, chăm sóc người có HIV/AIDS và đưa ra tiếng nói của cộng đồng.
“Một trong những mục tiêu của chúng tôi đảm bảo sự công bằng trong y tế, thông qua mô hình CAB đã giúp cho chúng tôi đạt được mục tiêu này, mang đến sự công bằng đến tất cả mọi người. Mô hình CAB tại Hoa Kỳ là mô hình đã được đưa vào Luật và bắt buộc các cơ sở y tế phải có mô hình này ở cộng đồng. Khi đến làm việc tại Việt Nam tôi thấy rất hào hứng khi Việt Nam có mô hình này và CDC Hoa Kỳ với vai trò là đối tác hỗ trợ mô hình này,” ông Minesh P Shah cho hay.
Ông Minesh P Shah - Cố vấn trưởng Y tế Văn phòng CDC Hoa Kỳ tại Việt Nam phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: T.G/Vietnam+) Tại Việt Nam, qua những đánh giá tổng kết đã cho thấy các nhóm CAB đã không ngừng nỗ lực để hỗ trợ cho những người có HIV điều trị bằng thuốc ARV (thuốc kháng HIV) tiếp cận các dịch vụ dùng thuốc. Thời gian qua, dù Việt Nam đã có nhiều khó khăn trong việc tiếp cận cấp thuốc cũng như khó khăn trong chuyển đổi dịch vụ. Thành viên CAB đã đạt được nhiều kết quả và sẽ triển khai tích cực, mở rộng hơn nữa trong tương lai.
Trong công tác phòng chống HIV/AIDDS tại Việt Nam có sự thuận lợi khi nhận được sự hỗ trợ từ các cơ quan của Chính phủ như Cục Phòng chống HIV/AIDS và các đối tác có liên quan do vậy đưa mô hình này là mô hình chính thức tại Việt Nam.
Trong thời gian triển khai từ năm 2019 đến nay, các thành viên của Nhóm CAB tại Việt Nam đã đạt được rất nhiều thành tựu. Một số ví dụ về thành tựu tiêu biểu như đã đạt được như thúc đẩy, tăng tiếp cận các dịch vụ liên quan đến chăm sóc y tế trong công tác phòng chống HIV/AIDS tại cộng đồng.
Đặc biệt, Mô hình này thông qua các sự hỗ trợ của các đối tác kỹ thuật có liên quan đảm bảo mô hình tích cực, hiệu quả bền vững đồng thời cũng là mô hình chuyển đổi trong tương lai sang các loại bệnh khác.
Ông Minesh P Shah bày tỏ sự đánh giá cao việc các thành viên nhóm CAB đã dành nhiều thời gian và công sức không mệt mỏi trong công tác phòng chống dịch HIV tại Việt Nam cùng sự hỗ trợ của các tổ chức khác như Tổ chức BIDMC cùng hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch HIV/AIDS tại Việt Nam vào năm 2030.
Đẩy mạnh vai trò của các nhóm cộng đồng
Theo thống kê của Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), tích lũy đến nay, Việt Nam có khoảng hơn 242.000 ca nhiễm HIV/AIDS, tập trung ở độ tuổi 16 đến 39. Tích lũy từ năm 1990 đến nay, đã có hơn 112.000 người tử vong do HIV/AIDS.
Ông Võ Hải Sơn - Phó Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: PV/Vietnam+) Ông Võ Hải Sơn - Phó Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), Phó giám đốc Dự án EPIC Trung ương cho hay hoạt động của nhóm CAB nhằm nâng cao chất lượng các dịch vụ về phòng chống HIV/AIDS thông qua sự hỗ trợ kỹ thuật của các tổ chức hỗ trợ cộng đồng. Đây là hoạt động được Kế hoạch cứu trợ khẩn cấp của Tổng thống Hoa Kỳ về phòng, chống HIV/AIDS (PEPFAR) rất quan tâm.
Năm nay, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) đã đưa ra thông điệp nhấn mạnh vai trò để các nhóm cộng đồng đẩy mạnh các hoạt động để kết thúc AIDS trên Toàn cầu. Đó là thông điệp ý nghĩa dựa vào cộng đồng cùng nhau với ngành y tế kết thúc dịch AIDS vào năm 2030.
“Hoạt động CAB chủ yếu dựa vào tổ chức cộng đồng để lắng nghe các ý kiến kịp thời từ những người hưởng thụ các dịch vụ trong công tác phòng chống HIV/AIDS từ các cơ sở y tế cũng như trong cộng đồng để cung cấp phản hồi ngược lại tới các cơ quan chức năng như Cục phòng chống HIV/AIDS, Sở Y tế các tỉnh/thành phố để nâng cao chất lượng dịch vụ làm sao để triển khai dịch vụ tốt nhất từ đó giúp cho các hoạt động điều trị, dự phòng tốt hơn,” Phó Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS phân tích.
Từ các dịch vụ của các nhóm cộng đồng qua nhiều năm, các bên cùng chia sẻ, rút kinh nghiệm việc làm tốt để phát huy, những việc còn hạn chế hay khó khăn giữa cơ sở y tế và tổ chức cộng đồng đề ra nhằm có các giải pháp để triển khai các hoạt động ngày càng tốt hơn, vì mục đích chung nâng cao dịch vụ phòng chống HIV/AIDS.
Tại hội nghị các đại biểu đã trình bày các tham luật về Mô hình CAB trong hệ thống y tế; Triển lãm Standee nhóm CAB; Chia sẻ thông tin về các sáng kiến từ mạng lưới học tập Đông Nam Á về giảm kỳ thị và phân biệt đối xử; Định hướng chiến lược của PEPFAR về tầm quan trọng của mối quan hệ hợp tác cộng đồng-cơ sở y tế để đạt được công bằng y tế; Những chia sẻ câu chuyện cá nhân khi tham gia nhóm CAB…
Hội nghị thường niên nhóm tư vấn và hỗ trợ khách hàng nhằm chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận khó khăn/thách thức, xác định những ưu tiên trong thời gian tới của hoạt động này tại các tỉnh. Trong hai ngày diễn ra hội nghị, các đại biểu vừa trao đổi kinh nghiệm, nâng cao năng lực tổ chức hoạt động từ các hoạt động phản hồi tích cực ở phía khách hàng là người hưởng dịch vụ cũng như người cung cấp dịch vụ là các cán bộ tại các cơ sở y tế làm công tác phòng chống HIV/AIDS./.
