Việt Nam giảm tiêu thụ các chất ‘gây nóng lên toàn cầu’ từ năm 2024

Ông Tăng Thế Cường - Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu phát biểu tại hội thảo. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Đại diện Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết từ năm 2024, Việt Nam sẽ bắt đầu lộ trình quản lý, loại trừ các chất HFC (môi chất lạnh có tiềm năng gây nóng lên toàn cầu cao), tiến tới giảm 80% lượng tiêu thụ từ năm 2045.

Thực hiện Công ước Vienna về bảo vệ tầng ozone, Nghị định thư Montreal về các chất làm suy giảm tầng ozone, Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao là cơ quan đầu mối quốc gia triển khai thực hiện.

Trong thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả trong quản lý, kiểm soát các chất làm suy giảm tầng ozone được sử dụng chủ yếu trong sản xuất điều hòa không khí, thiết bị làm lạnh, sản xuất xốp, dập cháy và kiểm dịch hàng xuất khẩu.

Tại Hội thảo tham vấn xây dựng Kế hoạch quản lý, loại trừ các chất Hydrofluorocarbon (HFC) giai đoạn I và Hydrochlorofluorocarbon (HCFC) giai đoạn III, diễn ra hôm nay (18/7), tại Hà Nội, ông Tăng Thế Cường - Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu cho biết Việt Nam sẽ tuân thủ lộ trình trên và dừng nhập khẩu các chất HCFC vào năm 2040.

Theo ông Cường, với xu hướng gia tăng sử dụng các chất gây hiệu ứng nhà kính có tiềm năng làm nóng lên toàn cầu cao - các chất HFC là những chất được sử dụng để thay thế các chất HCFC trong nhiều lĩnh vực sản xuất.

Trước đó, ngày 4/9/2019, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 64/NQ-CP phê duyệt Bản sửa đổi, bổ sung Kigali về quản lý các chất HFC thuộc Nghị định thư Montreal nhằm không tăng lượng tiêu thụ và sẽ giảm các chất này theo lộ trình cam kết.

[Sàn giao dịch cácbon: ‘Chìa khóa’ giúp Việt Nam hướng tới Net Zero]

Theo lộ trình, các chất HFC sẽ được quản lý, loại trừ từ năm 2024, không gia tăng lượng tiêu thụ trong giai đoạn 2024-2028 so với mức tiêu thụ trung bình (của 3 năm 2020, 2021 và 2022); giảm 10% trong giai đoạn 2029-2034; giảm 30% trong giai đoạn 2035-2039; giảm 50% trong giai đoạn 2040-2044 và giảm 80% từ năm 2045.

Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang xây dựng Kế hoạch quốc gia quản lý, loại trừ các chất được kiểm soát theo Nghị định thư Montreal của Việt Nam để trình Thủ tướng trong tháng 9/2023.

“Một trong những nguyên tắc quan trọng của việc xây dựng Kế hoạch cho giai đoạn từ năm 2024 - 2045 là đảm bảo việc thực hiện cam kết quốc tế, đóng góp vào mục tiêu về giảm phát thải khí nhà kính. Tuy vậy, kế hoạch cũng bảo đảm phát triển kinh tế và đề ra các biện pháp tháo gỡ những khó khăn, rào cản để thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội,” ông Tăng Thế Cường nhấn mạnh.

Ông Ashraf El-Arini, Quản lý Dự án HPMP II, Ngân hàng Thế giới phát biểu tại hội thảo. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Về phía đối tác, ông Ashraf El-Arini, Quản lý Dự án Kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC của Việt Nam giai đoạn 2 (do Quỹ đa phương tài trợ thông qua Ngân hàng Thế giới), cho rằng lộ trình hướng tới tuân thủ các mục tiêu loại trừ HFC giai đoạn 2024-2045 sẽ giúp Việt Nam tránh phát thải tương đương 10.974 triệu tấn CO2 vào năm 2045 và đóng góp vào các mục tiêu khí hậu quốc gia.

“Nỗ lực quản lý mức tiêu thụ HFC cũng đồng thời thúc đẩy các hành động phát triển cácbon thấp,” ông Ashraf El-Arini nói.

Tại Hội thảo, đại diện Ngân hàng Thế giới và đơn vị tư vấn cũng đã chia sẻ báo cáo về kết quả khảo sát, thu thập, phân tích dữ liệu tiêu thụ các chất được kiểm soát tại Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2016 - 2022.

Kết quả cho thấy nhu cầu sử dụng các chất HCFC và HFC không ngừng tăng lên, đặc biệt là HFC (năm 2022 là hơn 5.600 tấn). Hiện nay, HFC đang được sử dụng trong 10 lĩnh vực khác nhau và dự báo, nhu cầu sẽ tiếp tục tăng.

Ông Nguyễn Tiến Hải, đại diện đơn vị tư vấn cho biết đối với chất HCFC, Việt Nam đã gần thực hiện xong kế hoạch quản lý, loại trừ giai đoạn I, II và từ 2025 sẽ triển khai giai đoạn III. Khi đó, Việt Nam sẽ chỉ được nhập khẩu và sử dụng 1.300 tấn HCFC.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại hội thảo. (Ảnh: PV/Vietnam+)

“Để đáp ứng nhu sử dụng vẫn rất lớn, chúng tôi hướng tới tăng cường kiểm soát rò rỉ và thực hiện thu hồi, tái chế, tái sử dụng chất HCFC, trọng tâm là lĩnh vực dịch vụ, nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước. Đối với HFC, chúng tôi sẽ đề xuất lộ trình chuyển đổi sang các môi chất lạnh tự nhiên thay thế,” ông Hải nhấn mạnh.

Trên cơ sở kết quả khảo sát, đại diện Ngân hàng Thế giới cũng đưa ra những dự báo, kịch bản loại trừ các chất HFC ở Việt Nam, đề xuất kế hoạch quản lý loại trừ các chất HCFC giai đoạn III nhằm đáp ứng các mục tiêu cam kết quốc tế./.