Nhiều quốc gia lo lắng về các thảm họa y tế liên quan biến đổi khí hậu

Cảnh ngập lụt ở Fort Myers, bang Florida, Mỹ sau khi bão Ian đổ bộ ngày 29/9/2022. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Biến đổi khí hậu xảy ra trên phạm vi toàn cầu, gây tác động mạnh mẽ đến sự sống trên Trái đất. Biến đổi khí hậu làm gia tăng các thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán, động đất, sóng thần.

Các thảm họa thiên tai này liên quan trực tiếp và gián tiếp đến đời sống và sức khỏe cộng đồng ở mọi quốc gia.

Chú trọng sức khỏe con người trong vấn đề biến đổi khí hậu

Các chính phủ hiện đang ngày càng tập trung vào việc ứng phó các rủi ro sức khỏe ngày càng phức tạp do ảnh hưởng của sự nóng lên toàn cầu. Hầu hết các quốc gia hiện đang xem xét các nguy cơ bệnh tật, từ bệnh sốt rét đến bệnh tim, trong các kế hoạch khí hậu quốc gia.

Theo dữ liệu mới đây của WHO, hơn 90% quốc gia đã đưa các nguy cơ về sức khỏe vào các cam kết giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, được gọi là Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDCs). Năm 2020 chỉ có 70% quốc gia làm điều này.

Giám đốc về Môi trường và Sức khỏe cộng đồng của WHO, bà Maria Neira, cho biết cuộc khủng hoảng khí hậu đe dọa các trụ cột chính của y tế cộng đồng, bao gồm khả năng tiếp cận thực phẩm, nước sạch, nơi trú ẩn và không khí trong lành. Các quốc gia có thể gặp khó khăn trong việc ứng phó hiệu quả với những nguy cơ ngày càng tăng này.

Bà Neira cho rằng cần thay đổi quan điểm về biến đổi khí hậu trong bối cảnh các cuộc thảo luận về biến đổi khí hậu hiện nay chỉ tập trung nhiều vào tình trạng tan băng, thế hệ sau và Trái Đất, mà vấn đề sức khỏe con người chưa được quan tâm đầy đủ, trong khi đây có thể là động cơ thúc đẩy hành động khí hậu của các chính phủ.

Bà Neira nhấn mạnh biến đổi khí hậu có thể dẫn tới nhiều thảm họa y tế tiềm ẩn mà giới chuyên gia đã cảnh báo. Các quốc gia cần chuẩn bị những hệ thống y tế đảm bảo phù hợp trong thế kỷ 21.

[Biến đổi khí hậu khiến bão ngày càng mạnh và gây thiệt hại lớn hơn]

Hồi đầu tháng Năm, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), nước chủ trì Hội nghị lần thứ 28 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP28), thông báo hội nghị diễn ra vào tháng 12 tới sẽ lần đầu tiên có 1 ngày làm việc dành riêng để thảo luận về các nguy cơ sức khỏe, và sẽ tổ chức một cuộc họp cấp bộ trưởng về sức khỏe và khí hậu.

Trong một báo cáo khác được công bố trong tuần này, Liên minh Khí hậu và Sức khỏe Toàn cầu đã chỉ ra rằng các quốc gia giàu có đang tụt hậu so với các quốc gia có thu nhập thấp hơn về việc lồng ghép các vấn đề sức khỏe vào NDCs.

Nhiệt độ trung bình toàn cầu có thể vượt giới hạn tăng 1,5 độ C

Ngày 17/5, Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) cảnh báo có tới hơn 66% khả năng nhiệt độ trung bình toàn cầu sẽ tăng vượt mức giới hạn 1,5 độ C đặt ra trong Hiệp định Paris về Biến đổi khí hậu năm 2015 trong 5 năm tới.

Các nhà khoa học khí hậu đã cảnh báo rằng nếu vượt quá mức tăng 1,5 độ C, Trái Đất sẽ phải chịu những tác động nghiêm trọng hơn nhiều từ tình trạng nước biển dâng đến các hình thái thời tiết cực đoan.

Báo cáo mới nhất của Ủy ban liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên hợp quốc đã nhấn mạnh các nguy cơ liên quan đến khí hậu như sốc nhiệt, gia tăng các bệnh lây lan qua thực phẩm, khan hiếm nước, những thay đổi trong thế giới côn trùng và ký sinh trùng, gia tăng các bệnh về thần kinh.

Theo bà Neirra, có 91% các quốc gia đã lồng ghép các vấn đề y tế trong NDCs nhưng chỉ có 10% trong số này nêu được những lợi ích y tế tiềm năng nếu có hành động khí hậu phù hợp.

Bà nhấn mạnh vấn đề ô nhiễm không khí, cho rằng việc giải quyết vấn đề này vừa giúp tiết kiệm chi phí vừa giúp bảo vệ mạng sống của con người trước những bệnh mãn tính như hen suyễn và bệnh tim.

Theo một nghiên cứu công bố trên tạp chí Lancet Planetary Health năm 2022, ô nhiễm không khí, thường liên quan tới hoạt động đốt nhiên liệu hóa thạch, gây ra hơn 6,4 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm và con số này không ngừng gia tăng.

Tuy nhiên, bà Neira cho rằng cuộc khủng hoảng y tế cộng đồng do ô nhiễm không khí gây ra vẫn chưa được quan tâm thích đáng trong các chương trình nghị sự quốc gia.

Theo bà, cần chỉ rõ những tác động tức thời của biến đổi khí hậu để kêu gọi hành động và thuyết phục mọi người cùng hành động vì biến đổi khí hậu./.