Bô lão đóng vai Vua thực hiện đường cày đầu Xuân. (Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN) Cứ vào mùng 7 Tết hằng năm, Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn lại được tổ chức để tái hiện Lễ Tịch điền thời vua Lê Đại Hành chọn việc tổ chức cày ruộng khuyến khích nông trang.
Đây là lễ hội truyền thống xuống đồng cày ruộng và cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Hà Nam tưng bừng lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2023
Sáng 28/1 (tức Mùng 7 tháng Giêng), tại xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam đã diễn ra Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2023.
Dự lễ Tịch điền có đại diện lãnh đạo tỉnh Hà Nam, một số địa phương trong, ngoài tỉnh và đông đảo nhân dân.
Phần lễ Tịch điền có các nghi thức: rước trống, rước linh vị vua Lê Đại Hành từ chùa Long Đọi Sơn xuống chân núi và nhập với đoàn rước Thành Hoàng Làng cùng tổ nghề trống Đọi Tam dưới chân núi Đọi.
Đoàn rước tiến về khu ruộng mà trước đây vua Lê Đại Hành đã đi cày đầu năm khuyến khích người dân trồng lúa, chăm lo nông nghiệp.
[Hội thi vẽ trang trí trâu Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn 2023]
Tiếp đó là lễ bái yết Thần nông, cầu cho một năm mới mùa màng bội thu, nhân khang vật thịnh.
Sau nghi lễ dâng hương lên đàn tế Thần nông, linh vị vua Lê và các vị phúc thần, bô lão Nguyễn Ngọc An ở thôn Linh Trung được chọn để vào vai vua Lê Đại Hành, thực hiện nghi lễ nhập linh khí quân vương, bước xuống đi những sá cày đầu tiên mở hội Tịch điền.
Người được lựa chọn vào vai vua phải là lão nông đạo mạo, có sức khỏe tốt, có kinh nghiệm cày ruộng và phải là thành viên của gia đình văn hóa.
"Tôi rất vinh dự, tự hào và hạnh phúc khi được chọn nhập vai vua Lê Đại Hành để thực hiện nghi thức xuống đồng. Đây là lần thứ tư tôi đóng vai vua. Tôi đã chuẩn bị kỹ để tinh thần thoải mái và khỏe mạnh. Tôi xuất thân từ nông dân nên biết cày, dễ dàng thực hiện việc này," ông Nguyễn Ngọc An, người nhập vai vua nói.
Vị bô lão đi 3 sá cày, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Nam Trương Quốc Huy, 2 Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Nguyễn Đức Vượng và Trần Xuân Dưỡng đi 5 sá cày, lãnh đạo thị xã Duy Tiên, xã Tiên Sơn và các bô lão đi những sá cày tiếp theo trên cánh đồng để mở đầu cho một năm sản xuất mới.
Theo sau là đoàn gieo hạt giống bao gồm đỗ xanh, lạc và thóc.
Trong không gian Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2023, phần hội được Ban tổ chức chú trọng hơn những năm trước. Các giải thể thao quần chúng thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương tham gia như bóng chuyền hơi, bóng chuyền da, cờ tướng, nhiều trò chơi dân gian đã được tổ chức như: đánh đu, bịt mắt bắt dê, giải vật tịch điền...
Các hội thi như: hội thi vẽ trang trí trâu; hội thi làm bánh dày của các dòng họ làng Đọi Tam, các hoạt động văn hóa, văn nghệ và các gian hàng trưng bày triễn lãm các sản phẩm nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp tiêu biểu của thị xã Duy Tiên và tỉnh Hà Nam cũng được tổ chức đã mang lại không khí vui vẻ, phấn khởi cho Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2023.
Nét đẹp văn hóa hướng về nguồn cội
Theo sử sách, Lễ hội Tịch điền bắt nguồn từ khi vua Lê Đại Hành về chân núi Đọi làm Lễ Tịch điền (cày ruộng) đầu tiên trong lịch sử Việt Nam vào mùa Xuân năm Đinh Hợi, niên hiệu Thiên Phúc thứ 7 (tức năm 987).
Kể từ đó, Lễ hội Tịch điền trở thành một mỹ tục được các triều đại về sau thực hiện trang trọng, thành kính.
Theo thời gian, Lễ hội Tịch điền bị mai một dần và được khôi phục lại vào năm 2009 với quy mô lớn, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tham dự.
Lễ hội đã tái hiện truyền thống "Dĩ nông vi bản" để khuyến khích sản xuất nông nghiệp.
Không chỉ cầu mong cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tốt tươi, Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn còn nhằm khơi dậy tình cảm gắn bó, tình yêu lao động của người dân với mảnh đất quê hương và giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ.
Thời xưa, vua Lê Đại Hành là vị vua khởi xướng việc cầm cày xuống ruộng trong lễ hạ điền đầu năm.
Từ đó, lễ được coi như Quốc lễ bởi ý nghĩa nhân văn và tinh thần khuyến khích sản xuất nông nghiệp - “Một lần vua cầm cày hơn ngàn lần vua xuống chiếu khuyến dụ, một lần vua gần dân hơn ngàn lần vua hô hào cổ vũ”./.
