Các đại biểu tham quan quy trình giảng dạy tại phòng STEM LAB - Trường trung học cơ sở thị trấn Tân Châu, Tây Ninh. (Ảnh: Thanh Tân/TTXVN) Nằm trong chuỗi sự kiện hưởng ứng chào mừng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam (18/5), kỷ niệm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5), ngày 20/5, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Trung ương Đoàn, Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức Ngày hội STEM 2022 theo hình thức trực tiếp và trực tuyến tại đầu cầu Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh: Nam Định, Lạng Sơn, Yên Bái, Phú Thọ, Thái Nguyên, Lào Cai, Cao Bằng, Lai Châu, Hà Tĩnh, Phú Yên và Bến Tre.
Ngày hội STEM nhằm phổ biến và nâng cao nhận thức xã hội về giáo dục STEM, một mô hình giáo dục hiện đại đã được triển khai ở nhiều nước trên thế giới theo cách tiếp cận liên môn, liên ngành, từ đó nâng cao kiến thức, kỹ năng về đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.
Năm 2022, Ngày hội STEM với chủ đề "Vượt lên biến động" nhằm tạo diễn đàn để kết nối các em học sinh, sinh viên từ thành thị đến nông thôn và miền núi, từ trường chuyên danh tiếng đến trường làng và thúc đẩy các hoạt động học tập, sinh hoạt câu lạc bộ theo định hướng STEM tại các trường học trên cả nước.
[Bí quyết “chinh phục” học sinh của cô giáo chủ nhiệm mê STEM]
Ngày hội STEM là một hoạt động thường niên nhằm phổ biến và nâng cao nhận thức xã hội về giáo dục STEM - mô hình giáo dục hiện đại đã được triển khai ở nhiều nước trên thế giới.
Năm 2021, sự kiện này được tổ chức online do tình hình dịch COVID-19 diễn biến phức tạp. Năm nay, Ngày hội STEM 2022 có chủ đề “Vượt lên biến động” gồm một chuỗi hoạt động ở hơn 10 địa phương trên cả nước. Điều này cho thấy, giáo dục STEM đã bắt đầu lan tỏa và hình thành được nền tảng phát triển vững chắc từ dưới lên.
Tại Lễ khai mạc Ngày hội STEM 2022, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định nhấn mạnh chuyển đổi số là một xu thế tất yếu, đã được Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xác định là giải pháp để nâng cao năng lực, lợi thế cạnh tranh, tồn tại và phát triển.
Phương pháp tiếp cận liên môn, liên ngành thông qua giáo dục STEM là một cách tiếp cận phù hợp để nâng cao các kiến thức và kỹ năng về chuyển đổi số cho người trẻ.
Ngày hội STEM 2022 nhằm nỗ lực chung tay kiến tạo môi trường học tập, nghiên cứu sáng tạo, xây dựng hệ sinh thái học tập đổi mới sáng tạo mở cho các bạn trẻ, cùng nhau truyền đi thông điệp kết nối, lan tỏa và nâng cao nhận thức về vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tới cộng đồng, nhất là các bạn trẻ, học sinh cùng xây dựng văn hóa yêu và đam mê nghiên cứu khoa học từ lúc nhỏ trên hành trang “trưởng thành” của mỗi bạn trẻ. Từ đó, góp phần thúc đẩy hoạt động giáo dục STEM trong thời gian tới với nhiều hoạt động sáng tạo, thiết thực.
Cũng tại Ngày hội STEM 2022, các em học sinh ở nhiều tỉnh, thành phố đã chia sẻ những thuận lợi cũng như thách thức trong việc tiếp cận giáo dục STEM ở khu vực, địa phương mình.
Đặc biệt, sự kiện còn có sự tham gia thuyết trình của các cựu học sinh từng đoạt giải cao trong các cuộc thi STEM quốc tế, đang làm nghiên cứu ở nước ngoài, nhằm cổ vũ tinh thần các em học sinh có niềm say mê với các hoạt động giáo dục STEM ở trong nước.
Trong khuôn khổ Ngày hội STEM 2022, hội thảo dành cho các thầy, cô giáo được tổ chức nhằm chia sẻ kinh nghiệm triển khai các hoạt động giáo dục STEM - từ xây dựng bài học đến tổ chức chủ đề; những khó khăn các thầy cô phải vượt qua để đưa lý thuyết vào thực tiễn; các khuyến nghị để tiếp tục lan tỏa giáo dục STEM mạnh mẽ hơn, thực chất hơn trong thời gian tới.
Tại các địa phương: Hà Nội, Phú Thọ, Hải Phòng, Quảng Bình, Lai Châu, Yên Bái, Cao Bằng, Lào Cai, Nam Định, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Bình Định, Bến Tre... trong khuôn khổ chuỗi sự kiện, Ngày hội STEM 2022 được tổ chức ở nhiều cấp.
Đặc biệt, ngày 21/5, Ngày hội STEM huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu được tổ chức với chủ đề “Vùng cao và nông thôn thúc đẩy chuyển đổi số.”
Bên cạnh đó, một loạt hoạt động tập huấn giáo viên đã diễn ra trong tháng 4-5/2022 để hưởng ứng Ngày hội STEM Việt Nam với các nội dung như: Tập huấn giáo viên và học sinh về máy in 3D và robot VEX IQ thế hệ 2; cách thức xây dựng chủ đề giáo dục STEM trong các môn khoa học tự nhiên, tin học, công nghệ; cách thức triển khai môn khoa học máy tính khối trung học phổ thông trong năm học tới; tập huấn cho giáo viên về robot và lập trình...
Đặc biệt, năm 2002, Triển lãm giáo dục được triển khai trực tuyến tại địa chỉ: ngayhoistem2022.org, đây là không gian mở 2D và 3D để thầy cô và các em học sinh ở mọi miền đất nước có cơ hội giới thiệu và cập nhật một cách trực quan, sinh động về các giờ học STEM, Câu lạc bộ STEM, Ngày hội STEM tại các trường học. Hiện có khoảng 30 trường từ mẫu giáo đến đại học và doanh nghiệp giáo dục có triển lãm riêng trên website: ngayhoistem2022.org.
STEM là viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học).
Giáo dục STEM là một quan điểm dạy học theo tiếp cận liên ngành từ 2 trong 4 lĩnh vực nêu trên trở lên, trong đó nội dung học tập được gắn với thực tiễn, còn phương pháp học tập được gắn với thực hành để học sinh làm quen với việc phát triển ý tưởng sáng tạo và nắm bắt định hướng nghề nghiệp ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường.
Ở Việt Nam, giáo dục STEM được triển khai từ năm học 2006-2007, khi Bộ Giáo dục và Đào tạo thử nghiệm việc thành lập các nhóm nghiên cứu khoa học tại một số trường trung học phổ thông để chuẩn bị tham gia cuộc thi khoa học-kỹ thuật ISEF cấp tỉnh/thành phố.
Đến đầu những năm 2010, các doanh nghiệp bắt đầu nhập chương trình giáo dục STEM từ nước ngoài về và đưa vào dạy ngoại khóa tại một số trường phổ thông ở những thành phố lớn.
Từ năm 2015, Ngày hội STEM chính thức được tổ chức theo sáng kiến của Tạp chí Tia Sáng (Bộ Khoa học và Công nghệ) và Liên minh STEM, mở đầu cho việc xã hội hóa hoạt động giáo dục STEM một cách rộng rãi, giáo dục STEM được triển khai rộng rãi trên cả nước./.
