Chăm sóc trẻ sơ sinh tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương. (Ảnh: PV/Vietnam+) Kết quả thực hiện các chỉ tiêu về công tác dân số 6 tháng đầu năm cho thấy số trẻ em sinh ra trong 6 tháng qua tăng 1,9% so với năm 2019.
Theo thống kê, có 570.353 trẻ em mới sinh ra, trong đó số trẻ là nam: 298.847 cháu, số trẻ nữ: 271.506 trẻ. Tỷ số giới tính khi sinh của toàn quốc tại thời điểm hiện nay là 110,1 bé trai/100 bé gái. Tỷ số giới tính khi sinh năm 2020 dự kiến là 111,5 trẻ trai/100 trẻ gái, đạt kế hoạch.
[Thủ tướng phê duyệt chương trình truyền thông dân số đến năm 2030]
Thông tin trên được Tổng Cục dân số-kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) đưa ra tại hội thảo chuyên đề công tác dân số năm 2020 diễn ra ngày 2/7 tại Ninh Bình.
Nhiều tín hiệu tích cực
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh mặc dù 6 tháng đầu năm cả nước cũng như các cấp, các ngành tập trung phòng chống dịch COVID-19 cũng như thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ nhưng công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình vẫn đạt được nhiều kết quả tích cực.
Một số chỉ tiêu cả nước đạt khá như sàng lọc trước sinh đạt 66% kế hoạch năm, số người mới sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại đạt 88% kế hoạch năm, tỷ số giới tính khi sinh đạt 110,1 trẻ em trai/100 trẻ em gái. Nhiều hoạt động trọng tâm về dân số-kế hoạch hóa gia đình được các địa phương triển khai sau khi Thủ tướng Chính phủ dỡ lệnh giãn cách xã hội…
Số bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh hơn 361.000 người, đạt 66% kế hoạch năm. Ước tính số bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh năm 2020 là 671.320 trường hợp, đạt kế hoạch đề ra năm 2020.
Số trẻ em mới sinh được sàng lọc là 200.187 trường hợp, đạt 32% kế hoạch năm. Tổng số người mới sử dụng biện pháp tránh thai là hơn 4,4 triệu người, đạt 88% kế hoạch năm…
Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên phát biểu tại hội thảo. (Ảnh: PV/Vietnam+) Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên thẳng thắn cho hay tuy đã đạt được một số kết quả nổi bật trong 6 tháng đầu năm nhưng công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc, hạn chế. Hiện nay còn 6 tỉnh chưa được cấp có thẩm quyền của tỉnh giao kế hoạch hoạt động và kinh phí, 10 tỉnh không được giao kinh phí dự án 8 (truyền thông và giám sát đánh giá).
Đặc biệt, số trẻ em sinh ra trong 6 tháng đầu năm tăng 1,9% so với cùng kỳ của năm 2019; tỷ số giới tính khi sinh vẫn còn ở mức cao; tỷ lệ tầm soát các bệnh, tật sơ sinh chỉ đạt 32% kế hoạch năm; tỷ lệ các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại dự kiến không đạt kế hoạch giao năm 2020.
Bên cạnh đó, nguồn lực đầu tư cho công tác dân số ở các cấp đều bị cắt giảm nhiều, công tác tổ chức bộ máy ở địa phương, đặc biệt là mô hình tổ chức tuyến huyện, xã đang gặp nhiều khó khăn, bất cập.
Hiện nay, còn 48 tỉnh/thành phố chưa trình Ủy ban Nhân dân ban hành kế hoạch của tỉnh thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030, 50 tỉnh/thành phố chưa ban hành kế hoạch thực hiện chương trình truyền thông dân số đến năm 2030 theo hướng dẫn của Bộ Y tế…
Bàn cách gỡ khó
Bà Nguyễn Thị Ngọc Lan-Phó Tổng cục trưởng Tổng cục dân số-Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) cho hay, năm 2020 là năm thứ 3 thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới và là năm cuối cùng thực hiện Chương trình mục tiêu Y tế-Dân số giai đoạn 2016-2020.
Về thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình trong những năm qua đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, mức sinh thay thế được duy trì liên tục trong 14 năm. Tỷ lệ tăng dân số bình quân trong giai đoạn 2009-2019 là 1,44%/năm. Tỷ suất chết trẻ em, tỷ số tử vong bà mẹ đều giảm; tuổi thọ trung bình của người dân tăng lên, tỷ trọng người cao tuổi, người sống thọ của Việt Nam ngày càng tăng.
Theo bà Lan, bước sang giai đoạn mới công tác dân số cũng đứng trước nhiều thách thức, vấn đề mới nảy sinh.
Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu nhiệm vụ về dân số-kế hoạch hóa gia đình của năm 2020 cũng như cả giai đoạn 2016-2020 về công tác dân số, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đề nghị Tổng cục Dân số, Sở Y tế, Chi cục Dân số các tỉnh thành phố phối hợp với các bộ, ngành liên quan và tập trung mọi nguồn lực vào việc hoàn thiện thể chế, cụ thể là hoàn thành các đề án trong năm 2020 theo chương trình hành động của Chính phủ giao.
Các đơn vị phối hợp với các cơ quan/đơn vị liên quan tham mưu, trình Chính phủ hoàn thiện, kiện toàn về tổ chức, bộ máy, cán bộ làm công tác dân số; quy định chức năng nhiệm vụ về dân số đối với Trung tâm y tế đa chức năng tuyến huyện. Tham mưu xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Ủy ban Quốc gia điều phối về Dân số và phát triển (làm việc theo chế độ kiêm nhiệm) để điều phối liên ngành nhằm thực hiện đạt hiệu quả công tác dân số trong tình hình mới...
Lãnh đạo Bộ Y tế trao bằng khen cho các tập thể có thành tích trong công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình. (Ảnh: PV/Vietnam+) Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cũng đề nghị các đơn vị có liên quan cần tập trung xây dựng và bảo vệ kế hoạch với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính về hoạt động và kinh phí cho công tác dân số giai đoạn 2021-2025 trong bối cảnh thời gian tới không còn chương trình mục tiêu y tế dân số như giai đoạn trước đây
Nhằm tập trung tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện công tác dân số từ Trung ương tới địa phương, tại hội thảo, các địa biểu cũng thảo luận, trao đổi những khó khăn, vướng mắc, chia sẻ kinh nghiệm, cách làm hay, hiệu quả để từ đó tìm ra các giải pháp quyết liệt nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra.
Thời gian qua, công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình tiếp tục được được Đảng, Chính phủ, chính quyền các cấp quan tâm, nhiều văn bản chỉ đạo liên tiếp được ban hành.
Cuối năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định ban hành Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030; trong 6 tháng đầu năm Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ký 4 Quyết định.
Đó là các quyết định: Quyết định số 537/QĐ-TTg ngày 17/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình truyền thông dân số đến năm 2030; Quyết định số 588/QĐ-TTg ngày 28/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình điều chỉnh mức sinh giữa các vùng, đối tượng đến năm 2030.
Quyết định số 314/QĐ-TTg ngày 28/02/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án về nâng cao năng lực nghiên cứu về dân số và phát triển; Quyết định số 499/QĐ-TTg ngày 10/4/2020 của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình bảo vệ và phát triển các dân tộc thiểu số đặc biệt dân tộc dưới 10 nghìn người.
Trong 6 tháng đầu năm đã có 2 Bộ ngành và 15 Ủy ban Nhân dân các tỉnh/thành phố ban hành kế hoạch, bố trí kinh phí thực hiện Chiến lược Dân số đến năm 2030; 13 tỉnh/thành phố ban hành Kế hoạch thực hiện chương trình truyền thông dân số đến năm 2030. Các tỉnh, thành phố tiếp tục đầu tư kinh phí địa phương cho công tác dân số năm 2020 theo Quyết định số 1125/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ./.
