Mặc dù dịch bệnh viêm phổi do chủng virus corona mới gây ra đang có xu hướng lây lan trên diện rộng, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tuyên bố "hiện còn quá sớm" để tuyên bố dịch bệnh tại Trung Quốc này là tình trạng y tế khẩn cấp khiến quốc tế quan ngại (PHEIC).
Tuy nhiên, tổ chức này cũng cảnh báo số người nhiễm bệnh có thể tăng mạnh trong khi các chuyên gia y tế chưa xác định được chủng virus gây bệnh.
Dịch bệnh viêm phổi bắt nguồn từ thành phố Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc) do virus corona gây ra cuối tháng 12/2019. Đây là căn bệnh gây ra bởi chủng virus hoàn toàn mới thuộc họ corona, hiện được đặt tên là nCoV. Một trong những chủng virus thuộc nhóm này từng gây ra bệnh SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) và MERS (hội chứng hô hấp cấp Trung Đông).
Virus corona là gì?
Virus corona là một nhóm lớn các loại virus phổ biến ở động vật. Trong những trường hợp hiếm hoi, chúng có thể được truyền từ động vật sang người.
Triệu chứng mắc virus corona ở người
Người bị nhiễm virus corona có thể bị bệnh đường hô hấp từ nhẹ đến trung bình, tương tự như cảm lạnh, với các triệu chứng như sổ mũi, ho, đau họng, có thể đau đầu và sốt kéo dài trong một vài ngày.
Đối với những người có hệ miễn dịch yếu như người già, trẻ nhỏ, người bị suy giảm miễn dịch, virus có thể gây các bệnh hô hấp nghiêm trọng hơn như viêm phổi, viêm phế quản… Một số ít chủng virus corona được biết đến có thể gây tử vong ở người, như các chủng virus MERS, SARS, và hiện nay là virus gây bệnh viêm phổi Vũ Hán.
Virus MERS (Middle East respiratory syndrome), nguyên nhân gây nên Hội chứng hô hấp Trung Đông, lần đầu tiên được phát hiện và báo cáo ở Trung Đông vào năm 2012.
Virus MERS cũng gây ra các vấn đề về hô hấp ở người nhưng với những triệu chứng nghiêm trọng và tỷ lệ tử vong cao. Trong số 10 bệnh nhân nhiễm MERS, có khoảng 3 đến 4 người tử vong. Rất may, dịch bệnh này đã được khống chế để không diễn biến thành đại dịch toàn cầu.
Hội chứng hô hấp cấp tính nặng, còn được gọi là SARS (Severe acute respiratory syndrome), là một loại virus corona khác có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Lần đầu tiên SARS được xác định tại tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc. SARS không chỉ gây ra các vấn đề về hô hấp mà có thể gây tiêu chảy, mệt mỏi, khó thở, suy hô hấp và suy thận.
Tùy thuộc vào tuổi của bệnh nhân, tỷ lệ tử vong với SARS dao động từ 0-50% các trường hợp, trong đó người già là đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Theo báo cáo của WHO, khi SARS bùng phát thành đại dịch toàn cầu, trong số 8.400 trường hợp nhiễm bệnh, đã có hơn 900 bệnh nhân tử vong vì SARS trên toàn thế giới.
Chuyển bệnh nhân nghi nhiễm virus tương tự Hội chứng Viêm đường hô hấp cấp (SARS) tại bệnh viện Jinyintan ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc ngày 18/1/2020. (Nguồn: AFP/TTXVN) Virus corona gây bệnh viêm phổi Vũ Hán được đánh giá là nhẹ hơn SARS và MERS, nhưng điều này có thể thay đổi khi chúng tiến triển thành dịch trên quy mô lớn. Hiện nay, các bệnh nhân mắc bệnh thường bị ho nhẹ trong vòng 1 tuần, khoảng 15 đến 20% trường hợp bệnh trở nên nghiêm trọng hơn sẽ phải nhập viện để điều trị do khó thở.
Sự lây lan của virus
Virus corona có trên nhiều loài động vật và con người có thể bị lây nhiễm do tiếp xúc với chúng. Hiện một số nhà khoa học cho rằng virus corona gây bệnh viêm phổi Vũ Hán có thể xuất phát từ rắn.
Theo các nghiên cứu trước đây, cầy hương có thể là nguồn gốc gây SARS, còn MERS bắt nguồn từ lạc đà.
Tùy thuộc vào mức độ độc hại của virus, ho, hắt hơi hay bắt tay có thể lây truyền virus từ người nhiễm bệnh sang người lành. Thậm chí virus cũng có thể lây khi người khỏe mạnh chạm vào những vật dụng từng tiếp xúc với người nhiễm bệnh, sau đó đưa tay lên miệng, mũi hay mắt. Chất thải bệnh nhân cũng là một nguồn lây đáng kể.
Theo các thống kê, các dịch bệnh như MERS, SARS hay viêm phổi Vũ Hán có xu hướng nặng hơn ở những người lớn tuổi. Trong các trường hợp được báo cáo cho đến nay, chưa xác nhận trường hợp trẻ em nhiễm bệnh.
Điều trị bệnh
Hiện vẫn chưa có phương pháp đặc trị để điều trị nhiễm virus corona gây bệnh viêm phổi Vũ Hán. Phương pháp chính vẫn là điều trị các triệu chứng và tăng cường sức khỏe như uống nhiều nước, nghỉ ngơi và ngủ càng nhiều càng tốt.
Hầu hết trường hợp ho nhẹ các triệu chứng sẽ tự hết. Tuy nhiên, nếu bệnh tình trở nên nghiêm trọng như khó thở, sốt, bệnh nhân cần đến cơ sở y tế ngay lập tức để có sự can thiệp sớm nhất.
Theo các nghiên cứu trước đây, phụ nữ mang thai nhiễm MERS và SARS thường có diễn biến nghiêm trọng hơn, có thể gây sảy thai tự nhiên hoặc các bệnh lý nghiêm trọng ở mẹ, thậm chí là tử vong.
Phòng tránh lây nhiễm
Trên toàn thế giới, các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu, thử nghiệm và đến nay, vẫn chưa có vacccin đặc hiệu để chống lại họ virus này. Vì thế, cách tốt nhất là giảm nguy cơ nhiễm trùng và phòng tránh bệnh, bằng cách:
- Tránh tiếp xúc với những người bị bệnh
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây.
- Nếu phải di chuyển đến những vùng xuất hiện dịch hay tiếp xúc với người mắc bệnh, phải thường xuyên kiểm tra sức khỏe và đến cơ sở y tế ngay khi thấy xuất hiện các triệu chứng bệnh để điều trị sớm.
- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi. Khử trùng vật hoặc bề mặt mà người bệnh chạm vào.
- Thú cưng cũng có thể nhiễm virus, tuy nhiên, chưa có dấu hiệu cho thấy chó mèo nhiễm corona có thể lây virus sang người./.
