Nhà máy lọc dầu của Tập đoàn Dầu mỏ quốc gia Saudi Aramco, Saudi Arabia. (Ảnh: AFP/TTXVN) Những ngày đầu năm 2020, giá dầu đã tăng 3% và có lúc vượt ngưỡng 70 USD/thùng sau vụ việc Tướng Qasem Soleimani, Tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Quds của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, bị Mỹ không kích ám sát ở thủ đô Baghdad (Iraq). Thị trường năng lượng lúc đó lo ngại nguy cơ gián đoạn tiếp theo đối với hoạt động xuất khẩu dầu thô từ nhóm các nền kinh tế thuộc Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC).
Nhiều nhà phân tích năng lượng đã nhận định về viễn cảnh giá dầu cán mốc 90 USD/thùng tại thời điểm đó. Tuy nhiên, một khi tình hình căng thẳng được kiểm soát thì giá "vàng đen" đã nhanh chóng hạ nhiệt, không như dự đoán trước đó của giới phân tích.
Giá dầu khó dự đoán cũng là yếu tố tương tự xảy ra trong nền kinh tế toàn cầu suốt năm 2019 do những bất ổn về kinh tế - chính trị giữa một số quốc gia trên thế giới và năm 2020 giá dầu vẫn sẽ bị chi phối bởi những yếu tố tương tự.
Đáng chú ý, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sẽ diễn ra trong năm nay và những cẳng thẳng tiềm tàng tại nhiều nơi trên toàn cầu có khả năng tạo ra những biến động kinh tế thậm chí còn lớn hơn năm 2019 khiến những dự báo về giá dầu trong năm 2020 của các ngân hàng và hãng tư vấn năng lượng đang có những khác biệt khá lớn.
Mức giá ước tính mà giới chuyên gia đưa ra cho dầu thô Brent Biển Bắc dao động trong khoảng 59-70 USD/thùng trong năm 2020.
Sự khác biệt này dựa trên các dự báo khác nhau về nguồn cung, nhu cầu thế giới và liệu thỏa thuận cắt giảm sản lượng mới nhất của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) và các nhà sản xuất ngoài khối (còn gọi là OPEC+) có được các nước tham gia tuân thủ đầy đủ hay không.
Hầu hết các nhà dự báo đưa ra nhận định dầu Brent sẽ xuống giá và chật vật tìm cách vượt qua với mức trung bình của tháng 11/2019 là 63 USD/thùng.
[Giá dầu thế giới tăng lên mức cao nhất trong hơn 3 tháng]
Trong báo cáo tháng 12/2019, Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) dự báo giá dầu Brent giao ngay sẽ ở mức trung bình khoảng 61 USD/thùng vào năm 2020, giảm từ mức trung bình 64 USD/thùng ước tính cho năm 2019.
Mức giá của dầu thô ngọt nhẹ Mỹ (WTI) trong năm tới dự kiến thấp hơn 5,5 USD/thùng so với dầu Brent.
EIA cho biết tổ chức này đưa ra dự báo trên do lượng dầu dự trữ trên toàn cầu nhiều khả năng sẽ tăng, đặc biệt là vào nửa đầu năm tới.
Nhiều quốc gia sản xuất dầu lớn đang nỗ lực để ngăn chặn xu hướng suy giảm này. Thỏa thuận đầu tháng 12/2019 của OPEC+ đồng nghĩa với việc các nước sẽ cắt giảm sản lượng thêm 500.000 thùng dầu/ngày.
Một giếng dầu ở tỉnh Hasakah, Syria. (Ảnh: THX/TTXVN) Thỏa thuận trên đã đưa tổng sản lượng cắt giảm của OPEC+ lên mức 1,7 triệu thùng/ngày trong nỗ lực đẩy giá dầu lên cao hơn.
Tuy nhiên, giới phân tích nói rằng các vấn đề về tuân thủ thỏa thuận giữa các quốc gia thành viên như Nigeria hay Iraq có thể khiến những con số trên khó đạt được.
Ngân hàng Nhật Bản MUFG cho biết họ nhận thấy tín hiệu rằng thị trường dầu mỏ sẽ dư cung 300.000 thùng dầu/ngày vào năm 2020.
Trong một báo cáo gần đây, MUFG cho biết, họ duy trì dự báo giá dầu Brent và WTI tương ứng ở mức 59 USD/thùng và 55 USD/thùng vào năm 2020.
Tỏ ra kém lạc quan hơn, Viện Tài chính Quốc tế (IIF) có trụ sở tại Washington D.C cho biết họ "không thấy bất kỳ hy vọng nào cho giá dầu vào đầu thập kỷ tới."
IIF nhận định việc cắt giảm sản lượng thêm 500.000 thùng/ngày của OPEC+ không đủ để kiềm chế nguồn cung vượt cầu vào năm 2020, vì OPEC+ vốn đã cắt giảm vượt mục tiêu 1,2 triệu thùng/ngày của thỏa thuận trước đó.
Bản báo cáo ngắn phát hành vào tháng 12 của IIF đề cập rằng hoạt động sản xuất phát triển mạnh ở Mỹ, Canada và Brazil, kết hợp với mức tuân thủ yếu của một số quốc gia OPEC+ và nhu cầu dầu thấp hơn trên toàn cầu có thể khiến lượng dầu dự trữ trên toàn thế giới tăng thêm 1,1 triệu thùng/ngày vào năm 2020.
Do đó, tổ chức này dự báo sẽ giá dầu Brent sẽ giảm xuống còn 60 USD/thùng vào năm 2020, thấp hơn so với mức trung bình 64 USD/thùng của năm 2019.
Tuy nhiên, vẫn có một số nhà phân tích nhận thấy có lý do để "vàng đen" tăng giá và vượt mức trung bình của năm 2019.
Nhóm nghiên cứu toàn cầu của ngân hàng Bank of America Merrill Lynch (BofA) cho rằng các mức mục tiêu đã được OPEC+ công bố vào tháng 12/2019 có thể khó đáp ứng hơn.
Ngoài ra, thỏa thuận cắt giảm sản lượng của liên minh này đã thu hẹp hạn ngạch sản xuất đối với một số quốc gia thành viên chưa hoàn thành hạn ngạch cắt giảm sản lượng trước đó, làm dấy lên sự nghi ngờ về mức độ tuân thủ cho kế hoạch này vào năm 2020.
Tuy vậy, nếu thỏa thuận được tuân thủ nghiêm ngặt, thì điều đó cùng với những diễn biến kinh tế kinh tế tích cực khác, như sự gia tăng nguồn dầu trong kho dự trữ toàn cầu và một thỏa thuận thương mại tạm thời giữa Mỹ và Trung Quốc, có thể đẩy giá dầu Brent lên mức 70 USD/thùng.
Trong khi đó, J.P. Morgan đã cập nhật dự báo giá dầu Brent của họ từ mức 59 USD/thùng trước đó lên 64,50 USD/thùng trong năm 2020. Tuy nhiên, ngân hàng này dự báo giá dầu sẽ giảm xuống còn 61,50 USD/thùng vào năm 2021.
Saudi Arabia cho biết họ sẽ theo dõi mức độ tuân thủ của các nước OPEC+ và điều kiện thị trường trước cuộc họp tháng 3/2020 để xác định có cần tiến hành các bước tiếp theo hay không.
Tuy nhiên, giới chuyên gia cho biết ngay cả mức dự báo cao nhất về triển vọng giá dầu Brent là 70 USD/thùng cũng chưa đủ để cân bằng ngân sách của nhà sản xuất dầu lớn nhất OPEC, vốn dự kiến sẽ phải ghi nhận mức thâm hụt ngân sách tăng lên 7% trong năm tới.
Các nhà phân tích nói rằng Saudi Arabia cần giá dầu ở mức 77-78 USD/thùng để cân bằng ngân sách. Điều này có thể thúc đẩy nhà sản xuất dầu hàng đầu thế giới đưa ra những động thái khác để đẩy giá "vàng đen" lên cao hơn./.
