Không khí đón Trạng trở về trong MV. (Ảnh: Hải Bá) Lần đầu nghe ca khúc “Chàng vinh quy,” đạo diễn, nghệ sỹ nhân dân Khải Hưng bảo ông thấy ‘chối tỉ’ nhưng nghe đến lần thứ ba thì bắt đầu xao xuyến. “Vì tôi vốn dĩ không thích dân ca nên nghe dân ca như dân ta nghe giao hưởng.”
Đó là chia sẻ rất thật của vị đạo diễn gạo cội làng điện ảnh Việt Nam khi nhận lời làm MV ca khúc do ca sỹ Phạm Phương Thảo viết, một sáng tác đặc biệt và lạ trong bối cảnh âm nhạc Việt Nam đương đại.
“Ca khúc viết theo chất liệu tuồng và xẩm, ca từ dễ hiểu, giai điệu dễ nghe nhưng để hát cho ra 'chất' thì không đơn giản bởi ngoài kỹ thuật thanh nhạc thì việc thể hiện sắc thái từng câu, chữ cho đạt được chất lẳng lơ và truyền tải tinh thần của nó không dễ chút nào. Là ca sỹ đam mê diễn xuất, đây là ca khúc tôi rất thích bởi nó có đất cho tôi thể hiện mình,” ca sỹ Phạm Phương Thảo chia sẻ.
MV sử dung hoàn toàn trang phục cổ trang. (Ảnh: Hải Bá) Một MV “không giống ai”
Đạo diễn, nghệ sỹ nhân dân Khải Hưng nói, trong cuộc đời làm phim của ông, MV ca nhạc là một khái niệm gì đó rất xa xôi, thậm chí ông còn chưa xem hết một MV bao giờ. Khi nhận lời đề nghị từ phía Phạm Phương Thảo, ban đầu ông từ chối, nhưng khi nghe đến lần thứ 3 ca khúc “Chàng vinh quy” thì ông lại phải tiếp tục ấn play để nghe lại.
Và cứ thế những giai điệu đầy hình ảnh của điện ảnh cứ ám ảnh khiến ông thấy “nghiện” và tràn đầy cảm hứng. Vì thế mà đạo diễn, nghệ sỹ nhân dân Khải Hưng gật đầu, “liều” làm MV một phen. Trước khi bắt tay vào công việc, ông cũng “cảnh báo” rằng kiểu làm MV của ông sẽ… không giống ai, không giống bất cứ MV nào từ trước tới giờ.
Và để thực hiện MV đạo diễn Khải Hưng đã lập tức quy tụ 6 đạo diễn cùng thực hiện: đạo diễn, nhà quay phim, nghệ sỹ nhân dân Lý Thái Dũng trong vai trò giám đốc hình ảnh; Đạo diễn Bùi Thọ Thịnh, người vừa có bộ phim gây “sóng gió” là “Thương nhớ ở ai” trong vai trò giám đốc nghệ thuật; nữ đạo diễn Lan Hương tổ chức sản xuất; đạo diễn Lâm Tuyền và đạo diễn Tôn Nguyễn trợ lý đạo diễn.
Với một êkíp đặc biệt như thế, MV “Chàng vinh quy” đã đem đến một tác phẩm âm nhạc với lối làm MV “không giống ai” như đạo diễn Khải Hưng nói từ những cú máy đậm chất điện ảnh, giàu cảm xúc, những góc quay, cách kể chuyện “không dành cho MV,” đến bối cảnh, phục trang tỉ mỉ, kỹ lưỡng… tạo nên một cảm xúc thị giác khác biệt khi đứng trước màn hình.
Ngay cả với Phạm Phương Thảo, đây cũng là MV đầu tiên cô thể hiện một hình ảnh rất khác, một Phạm Phương Thảo không giống như một ca sỹ dòng dân gian lâu nay, mà giống như một diễn viên. Nhờ đó mà việc kết hợp giữa cặp đôi “Quan trạng” Tiến Lộc cùng Phạm Phương Thảo ăn ý và “ngọt” khiến người xem cũng xốn xang.
Sau những ngày quay, đạo diễn Khải Hưng cũng đã viết trên trang cá nhân của ông: “Thú thực, dân ca không phải gu nhạc của tôi. Tôi thú nhận, chưa bao giờ làm MV và cũng chưa bao giờ xem hết một MV do các đồng nghiệp khác thực hiện và cũng chính lý do từ chối này khiến cô nài nỉ thuyết phục tôi cộng tác. Hai ngày chọn cảnh và tôi quyết định chọn Ninh Bình làm bối cảnh của bài hát cổ ‘Chàng vinh quy.’ Người phụ trách hình ảnh tôi mời là anh Lý thái Dũng, đọc xong kịch bản Dũng kết luận: anh làm MV mà phân cảnh như phim truyện!”
“Hai ngày nắng như đổ lửa ở bối cảnh. Hai ông thày cầm trịch và bọn học trò làm trợ lý. Chúng tôi đã hoàn thành và ưng ý với những cảnh quay. Còn bây giờ sẽ là dựng các cảnh với nhau, đứa con đầu lòng mang tên MV của tôi không hiểu sẽ ra sao, một chút hoang mang bởi lẽ nó sẽ không giống bất cứ MV nào của ai trước đấy!”
Hai nhân vật chính của MV. (Ảnh: Hải Bá) Hình tượng độc đáo của văn hóa Việt
Về MV này, Phạm Phương Thảo chia sẻ: “Trạng nguyên là hình tượng văn hóa độc đáo của Việt Nam song các loại hình nghệ thuật sau này ít đề cập đến. Tôi đã ấp ủ viết một ca khúc về quan Trạng từ lâu nhưng quả thật không dễ. Mãi đến khi chứng kiến dân làng dành sự ngưỡng mộ cho một người con thành đạt trở về quê thì tôi mới có cảm hứng chắp bút và “Chàng vinh quy” ra đời từ đó."
Ca khúc tái hiện không khí đón Trạng vinh quy trở về tưng bừng náo nhiệt khắp đầu làng, cuối thôn cùng tiếng đồng dao vang dền của đám trẻ nhỏ... Có thể coi đây là một sáng tác mang màu cổ trang lạ lẫm thời nay của Phạm Phương Thảo.
Không chỉ đưa người xem bước vào không khí rước Trạng, nêu cao truyền thống tôn vinh đạo học của dân tộc ta xưa, MV còn kể một câu chuyện thật tình, thật nên thơ, rung động giữa quan Trạng và người con gái thầm thương trộm nhớ thời “chân đất” ngày nào.
Riêng phục trang cổ cho 200 diễn viên quần chúng cũng là con số không hề nhỏ so với một MV ca nhạc. Đạo diễn Khải Hưng cùng êkíp đã rất vất vả đi tìm bối cảnh mới tìm được những khung cảnh cổ hiếm hoi tại Ninh Bình để quay hình. Điều mà MV hướng tới, chính là kể câu chuyện về Trạng mà giữ được trọn vẹn nét đẹp văn hóa Việt xưa.
Phương Thảo chia sẻ: “Một kỷ niệm đáng nhớ trong quá trình chuẩn bị là đạo diễn Khải Hưng yêu cầu cần có 4 cậu bé cắt tóc trái đào làm diễn viên. Nhưng ở thời điểm quay hình các bạn cấp 1 thi hết năm, cả đoàn phim gọi tìm người khắp Hà Nội, Thanh Hoá, Ninh Bình đều không được, nhiều bạn nhận lời đi quay lại không chịu… cắt tóc.”
Những em bé tóc trái đào. (Ảnh: Hải Bá) “Buổi chiều cuối cùng trước giờ quay, trong lúc thất vọng, tôi quyết định gọi cho mẹ nhờ tìm 6 bạn nam từ 6-9 tuổi, dặn kỹ mẹ phải nói với phụ huynh cho các cháu cắt tóc trái đào. Sau 5 phút mẹ báo lại ‘Con ơi, cả làng xin đi quay cho con, cạo cả đầu cũng được, có đủ xe chở các cháu ra không?’ Ngay lập tức anh trai tôi chọn 6 bạn chở ra Ninh Bình trong đêm, sáng hôm sau, các cháu dậy sớm, lần lượt chờ cạo tóc trái đào và phấn khích đọc thuộc 2 đoạn đồng dao. Suốt 2 ngày ghi hình oi nắng mà những đứa trẻ quê tôi vẫn hừng hực khí thế, chúng khiến tôi bật khóc vì hạnh phúc không chỉ bởi sự thuận lợi dành cho công việc, mà là tình yêu của xóm làng dành cho mình!”
MV “Chàng vinh quy” là sản phẩm quy mô đầu tiên trong chuỗi dự án Kỷ niệm 20 năm làm nghệ thuật của Phạm Phương Thảo. Với sự đầu tư chỉn chu, hoành tráng, cô ca sỹ dòng nhạc dân gian này hy vọng sản phẩm sẽ tạo nên những thú vị khác biệt cho người nghe, người xem.
Đạo diễn Khải Hưng chỉ đạo diễn xuất hiện trường. (Ảnh: Hải Bá) 
