Đủ chiêu lách luật Trong Quý I/2018, Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) Hà Nội đã kiểm tra, xử lý hơn 2.300 xe khách vi phạm, tạm giữ 6 xe, gần 2.300 giấy tờ xe. Các hành vi vi phạm của xe khách chủ yếu là dừng, đỗ, đón trả khách sai quy định, sai bến bãi; đi vào đường cấm, đi ngược chiều…
Nhiều "bến cóc" mọc lên trong các tuyến phố nhỏ quanh các bến xe. |
Theo các chiến sỹ CSGT Đội 5, 6, 7, 14 chốt trực, tuần tra trên các tuyến đường Nguyễn Văn Cừ, Phạm Hùng, Phạm Văn Đồng, Giải Phóng, Ngọc Hồi… nơi đặt các bến xe, mặc dù thường xuyên tuần tra, xử lý, nhưng cũng chỉ giải quyết được phần ngọn. Muốn xử lý tận gốc phải từ các cơ quan quản lý vận tải, các địa phương và chính quyền cơ sở.
Có một thực tế tồn tại lâu nay là các doanh nghiệp vận tải, lái xe khách thường thông tin móc nối với lái xe ôm, cò mồi... theo dõi vị trí, tuyến tuần tra của CSGT để thông báo cho các xe khách khác thay đổi lộ trình, trốn tránh kiểm tra. Các lái xe khách thường có các thủ đoạn chống đối, trốn tránh như: Thuê xe ôm chở khách đến vị trí tập kết riêng gần khu vực các bến xe, qua các vị trí CSGT chốt trực, phát tờ rơi ghi số điện thoại cho hành khách liên lạc, hẹn địa điểm đưa, đón...
Bên cạnh đó, hệ thống vạch sơn, biển báo cấm dừng đỗ trên nhiều tuyến đường hiện chưa đồng bộ trên các tuyến phố xung quanh các bến xe, các văn phòng đại diện, nơi có nhiều xe khách hoạt động… Chính điều này tạo kẽ hở cho nhiều xe khách lợi dụng, nhất là giờ cao điểm để vi phạm, đón trả khách sai quy định, phát sinh xe dù, bến cóc.
Ghi nhận tại các tuyến đường trên, đáng lo ngại là công tác xử lý xe khách vi phạm của CSGT chỉ tập trung vào các hành vi: Dừng, đỗ, đón trả khách không đúng nơi quy định, chở quá số người quy định... Còn việc xử lý tận gốc xe dù, bến cóc gặp rất nhiều khó khăn, vì có quá nhiều biến tướng của xe khách.
Cụ thể, nhiều hành khách ngồi trên xe do sợ mất thời gian, nhà xe không bồi hoàn lại số tiền đã thu hoặc được các nhà xe hướng dẫn cách trả lời lực lượng chức năng, nhằm trốn tránh việc bị kiểm tra, xử lý, nên trong quá trình CSGT thực hiện nhiệm vụ, hành khách thường không hợp tác.
Bên cạnh đó, không ít doanh nghiệp vận tải hành khách “lách luật” bằng cách thay vì bán vé, thì cấp cho hành khách phiếu thu, Voucher du lịch, có đầy đủ hợp đồng và danh sách hành khách, nên việc kiểm tra, xử lý của CSGT gặp nhiều khó khăn. Nhiều trường hợp xe hợp đồng núp bóng để chạy theo hình thức tuyến cố định, nhưng ngụy trang, giả danh thành xe phục vụ đám tang, đám cưới, không có hợp đồng vận tải và danh sách hành khách, nhưng theo Nghị định 86/2014/NĐ-CP, thì xe phục vụ đám tang, đám cưới không cần có các giấy tờ nêu trên…
Mặt khác, các văn phòng đại diện của các nhà xe tại các tuyến phố trên đều có Giấy phép hoạt động do Sở Kế hoạch và đầu tư cấp, Giấy phép kinh doanh vận tải do Sở GTVT cấp; một số văn phòng đại diện tại các vị trí không có biển cấm dừng, đỗ hoặc trong các ngõ nhà, khu đô thị. Xe khách của các văn phòng “lấy cớ” đến văn phòng đại diện để lấy tài liệu, lịch trình, hợp đồng… lợi dụng việc dừng, đỗ để đón, trả khách, khi bị lực lượng chức năng kiểm tra viện dẫn nhiều lí do gây khó khăn. Thậm chí, nhiều nhà xe còn được cấp 2 phù hiệu cho 1 xe (1 phù hiệu xe chạy tuyến cố định, 1 phù hiệu xe chạy hợp đồng) để đối phó.
Tăng cường thanh tra đột xuất Ông Đào Việt Long, Trưởng phòng Quản lý vận tải (Sở GTVT Hà Nội) cho biết, để từng bước xử lý tận gốc xe dù, bến cóc, nếu các cơ quan liên quan, đơn vị quản lý vận tải, chính quyền cơ sở chỉ ngồi và chỉ đạo suông trên giấy thì không làm được. Vì vậy, cần phải quy định rõ trách nhiệm trong thực thi công vụ, thẩm quyền của thanh tra, địa phương và CSGT đến đâu.
Xe khách biến tướng thành "xe dù" bắt vòng vo bắt khách. |
Phó chánh thanh tra Sở GTVT Hà Nội Nguyễn Văn Tòng cũng cho hay, tại Hà Nội, văn phòng đại diện của các nhà xe mọc lên như nấm. Để xử lý triệt để, ngoài sự vào cuộc quyết liệt của thanh tra giao thông và các lực lượng khác thì chính quyền địa phương cũng phải vào cuộc mới mong làm được.
Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ đánh giá, xe dù, bến cóc không phải chuyện bây giờ mới nói. Tuy nhiên, cứ khi nào, chỗ nào lực lượng chức năng mạnh tay, thì xe dù, bến cóc không có đất phát triển, còn lỏng lẻo là lại hoành hành. Tại nhiều địa phương, lực lượng chức năng đưa ra lý do chưa có hành lang pháp lý, nhưng thực tế chỉ cần xử phạt nghiêm theo đúng quy định tại Nghị định 86/CP hiện nay là đã đủ sức răn đe.
“Việc xử lý phải làm quyết liệt và truy tận gốc vấn đề. Làm vài điểm thật mạnh, thật nghiêm. Các đoàn thanh tra liên ngành phải làm đột xuất, không báo trước, xử phạt nghiêm, không làm theo kiểu "cưỡi ngựa xem hoa” chắc chắn là vi phạm sẽ giảm”, Thứ trưởng Lê Đình Thọ cho hay.
Đồng quan điểm, Đại tá Trần Quốc Trung, Phó cục trưởng Cục CSGT (C67 - Bộ Công an) cho biết sẽ thành lập ngay một đoàn kiểm tra, khoanh vùng làm điểm ở Hà Nội.
Được biết, Bộ GTVT sẽ thành lập 3 đoàn kiểm tra liên ngành xử lý "xe dù, bến cóc", xe hợp đồng trá hình. Cụ thể, một đoàn do Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ làm trưởng đoàn, 1 đoàn do Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Sơn và một đoàn do Phó Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia trực tiếp làm trưởng đoàn. Các đoàn thanh tra sẽ kiểm tra đột xuất ở những vị trí báo chí, người dân phản ánh về "xe dù, bến cóc".